شایعه و روان شناسی آن افشین نجفقلی دوست کارشناس ارشد مدیریت دولتی

پنجشنبه, ۷ مرداد ۱۳۹۵، ۰۲:۵۸ ب.ظ | افشین نجفقلی دوست | ۰ نظر

وقتی میگوییم شایعه پخش نمیشود مگر موضوع آن برای شنونده و پخش کننده اهمیت داشته باشد، میخواهیم توجه را به عامل انگیزش در شایعه جلب کنیم. هر نیاز انسانی میتواند به شایعه توان تحرک بدهد. علاقه جنسی مسبب بسیاری از شایعات و اکثر رسواییها بوده است. نگرانی پشت سر مرگ و داستانهای تهدید آمیز رایج است. امید و هوس خصیصه اصلی شایعات رویایی است. تنفر انگیزه اصلی داستانهای بد نام کننده است. در اوت ۱۹۴۵ شایعه ای درباره روسیه پخش شد. این شایعه ، انگیزه شوروی در اعلان جنگ به ژاپن را صرفا معامله ای برای دستیابی به راز بمب اتم عنوان میکرد. کسانی که این داستان را باور داشته بودند و آن را ترویج میکردند از روسها خوششان نمی آمد و شاید به دولت واشنگتن نیز علاقه ای بیش از روسها نداشتند. تنفری بسیار عمیق ، انگیزه انتشار این شایعه بود امادشایعه ساز به جای طرح صریح ((من از روسها متنفرم)) یا ((من از دمکرات ها متنفرم)) دست به انتشار شایعه ای میزند تا از فشار احساس تنفر رها شود و آن را توجیه کند و توضیح دهد. در این جا توجه به مقاصد پیچیده ای که شایعه در خدمت آنهاست مهم است. اگر کسی اجازه یابد به شخص یا هر چیز دیگری که مورد تنفر اوست ضربه وارد آورد این کار موجب رها شدن یک احساس تند اولیه خواهد شد. در همان دن این کار احساس آن فرد را نسبت به آن موقعیت توجیه میکند و در عین حال توضیحی است برای خود او ودیگر در خصوص این که چرا او چنین احساسی دارد بنابراین شایعه نه تنها موجب آرامش میشود بلکه منطقی نیز جلوه میکند . با این وجود توجیه عواطف و معقول جلوه دادن آنها تنها تجلی برخورد ظاهرا منطقی ما نیست. به دور از فشار عاطفی خاص ، ما مستمرا به دنبال یافتن معنا از محیط پیرامون خود هستیم . به این معنا که فشار عاطفی به همراه فشار رهنی با هم وجود دارند. تلاش برای یافتن دلیل فاب قبولی برای موقعیتی مبهم ، خود یک انگیزه و محرک است و دنبال خاتمه خوب بودن حتی بدون این که عامل مشخصی در کار باشد به ما کمک میکند تا قوه حیات بسیاری از شایعات را درک کنیم، ما میخواهیم چرایی ، چگونگی ، و به خاطر چه بودن جهان پیرامون خود را دریابیم. اذهان ما نسبت به هرج و مرج اعتراض میکنند حتی از طفولیت میپرسیم چرا ؟ این تلاش برای یافتن معنا از تمایلات ناگهانی ما برای دلیل تراشی و توجیه عواطف گذرا وسیع تر است. در نتیجه ، ورود و اقامت بیگانه ای با خرفه ای ناشناخته در یک شهر کوچک ، سرچشمه پیدایش افسانه های بسیاری میشود. تمام این افسانه ها میخواهند علت ورود بیگانه را برای اذهان کنجکاو توضیح دهند. یک حفاری ظاهرا عجیب و غریب در یک شهر ، الهام بخش توضیحات پر اوهام و خیالبافانهد ورد آن میگردد . شایعه و روان شناسی آن ؛ افشین نجفقلی دوست کارشناس ارشد مدیریت دولتی.